علتها و دلایل پرانتزی شدن پاها
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث پرانتزی شدن پاها میشود.
- رشد طبیعی: هنگامی که یک کودک رشد میکند، اعضای مختلف بدن او در سرعتهای مختلفی رشد میکنند. در نتیجه همترازی اسکلتی او میتواند تغییر کند که این باعث غیرمعمولی شدن ظاهر اندامها در سنین خاص میشود. درواقع رشد طبیعی شایعترین دلیل پای پرانتزی در محدوده سنی کودک تازه به راه افتاده است. به طور کلی در سن زیر ۲ سال، زانوی پرانتزی یک فرایند طبیعی از رشد ساختمان اسکلتی در نظر گرفته میشود. زاویهی پرانتزی بودن در حدود سن ۱۸ ماهگی به اوج خود میرسد و سپس به تدریج در سال بعدی کم میشود. در اکثر موارد، به سادگی میتوان بازگشت تنظیم اسکلتی کودکان به حالت طبیعی را مشاهده کرد زیرا کودکان در این سن همچنان در حال رشد هستند.
- بیماری بلانت: بیماری بلانت وضعیتی است که میتواند در دوران کودکی و نوجوانی رخ دهد. مشکل این کودکان، رشد غیرطبیعی صفحات در بالای استخوان ساق پا (درشتنی) است. در افراد بسیار جوان، تشخیص بیماری بلانت از پرانتزی شدن طبیعی در حال رشد سخت است. با این حال کودکان مبتلا به بیماری بلانت به تدریج بهبود نخواهند یافت و تصویربرداری اشعه ایکس از رشد صفحات آنها مشخصههای اختلالات را نشان خواهد داد.
- راشیتیسم (نرمی استخوان): در جهان توسعهیافته، راشیتیسم یک بیماری بسیار نادر است؛ با این حال هنوز هم در برخی نقاط در حال توسعهی جهان این بیماری رایج است. شایعترین علت راشیتیسم، سوءتغذیه از برخی مواد غذایی مهم است که برای سلامت استخوانها مفید هستند. راشیتیسم میتواند ناشی از کافی نبودن کلسیم، فسفر و یا ویتامین D وارد شده به بدن است. خوشبختانه با ظهور غذاهای غنیشده، راشیتیسم ناشی از سوءتغذیه، در جهان توسعهیافته بسیار نادر شده است.
- آرتروز: شایعترین دلیل پرانتزی شدن پاها در بزرگسالان، آرتروز یا فرسودگی و سائیدگی مفاصل زانو است. این بیماری میتواند غضروف و استخوان اطراف زانو را سائیده کند. اگر این سائیدگی به طور یکنواخت توزیع شود، هیچ تغییر شکلی انتظار نمیرود. اما هنگامی که در سمت داخلی مفصل زانو سایش بیشتر باشد، اغلب تغییر شکلی به صورت پا پرانتزی بروز میکند. به طور معمول درجهی پرانتزی شدن پاها، با شدت سائیدگی سمت داخلی مفاصل زانو رابطه دارد.
چه کسانی به بیماری پا پرانتزی مبتلا میشوند؟
فیزیولوژیک پا پرانتزی در برخی نقاط در اکثر کودکان به خصوص تا سن ۲ سال، ارائه شده است. این بیماری میتواند در نوزادان، کودکان در سن مدرسه و نوجوانان رخ دهد. این بیماری در بین افراد بسیار چاق و در افرادی که از تبار آفریقایی- امریکایی هستند بسیار رایج است.
علائم بیماری پا پرانتزی
وقتی کودکی شروع به راه رفتن کرد و وزن خود را بر روی پاها قرار داد، پاها شروع میکنند که به سمت موقعیت صحیح خود صاف شوند. اگر یک کودکی پا پرانتزی است، وقتی میایستد به زانوهای او دست نزنید. ممکن است ساق پاها به سمت بیرون خمیده شوند و پاها به سمت داخل متمایل شوند تا اجازه دهد مچ پای او را لمس کنید. خوشبختانه این بیماری در کودکان خردسال دردی ایجاد نمیکند. با این حال اگر این بیماری به صورت خود به خود یا با درمان اصلاح نشود، ممکن است کودک در نوجوانی ناراحتی و درد را تجربه کند. علاوه بر این وقتی انگشتان به سمت داخل متمایل شوند، تعادل فرد بیمار به هم میخورد.
تشخیص
تشخیص این بیماری بر پایهی معاینه فیزیکی و یک تست اشعه ایکس در حالت ایستاده، که در آن یک تصویر از ساق پا (از ران تا مچ پا) بدست آید، انجام میشود.
در زیر بیماری کجی زانو نشان داده شده است و در تصویر اول پا پرانتزی نشان داده شده است. تصویر بعدی زانوی ضربدری می باشد.